സ്വയംഭൂവായ ശിവലിംഗമാണ് കൊട്ടിയൂരിലെ പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠ. മണിത്തറയിലുള്ള ശിവലിംഗം മാത്രമാണ് ഒരു ക്ഷേത്രസങ്കല്പം കൊട്ടിയൂരിന് നല്‍കുന്നത്.ബാവലിപ്പുഴയുടെ തീരത്തുള്ള കൊട്ടിയൂരില്‍ പതിവുമട്ടിലുള്ളാക്ഷേത്രമില്ല. ഉത്സവ ദിവസങ്ങളില്‍ മാത്രമേ ഇവിടെ നട തുറക്കാറുള്ളു.
പുഴയുടെ ഇരുകരകളിലുമായി രണ്ട് ആരാധനാ സ്ഥലങ്ങളടങ്ങുന്നതാണ് കൊട്ടിയൂര്‍. അക്കരക്കൊട്ടിയൂരും ഇക്കരക്കൊട്ടിയൂരും ഉത്സവം പ്രധാനമായും നടക്കുന്നത് അക്കരക്കൊട്ടിയൂരാണ്. ഇടവമാസത്തിലെ ചോതി നാള്‍മുതല്‍ മിഥുനത്തിലെ ചിത്തിര വരെ 27 ദിവസത്തെ ഉത്സവമാണ് ഇവിടെ നടക്കുന്നത്.
നെയ്യാട്ടം ഇളനീരാട്ടം
ഇടവമാസത്തിലെ ചോതി നാളില്‍ നെയ്യാട്ടത്തോടെയാണ്അക്കരെ കൊട്ടിയൂരില്‍ കൊട്ടിയൂരില്‍ ഉത്സവം തുടങ്ങുന്നത്. നായര്‍ സമുദായത്തില്‍ പെട്ടവരാണ് നെയ്യാട്ടമെന്ന വഴിപാട് നടത്തുക.
നാലാഴ്ച മുമ്പ് വ്രതമെടുത്ത് പ്രാര്‍ഥിച്ചു കഴിയുന്ന നായന്മാര്‍ കൊട്ടിയൂരിന് സമീപമുള്ള പല ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ നിന്നും കലശങ്ങളില്‍ നെയ്യുനിറച്ചു തലയില്‍ ചുമന്നുകൊണ്ട് 'മന്നത്താനയില്‍' ഒത്തുകൂടുന്നു.
ഇവിടെ നിന്നും എല്ലാവരും ഒരുമിച്ച് കൊട്ടിയൂരിലേക്ക് പുറപ്പെടും. വഴിയാത്രക്കിടയില്‍ അശ്ലീലപദങ്ങള്‍ സംസാരിക്കുന്ന ആചാരവുമുണ്ടടായിരുന്നു. ഇവര്‍ കൊണ്ടുവരുന്ന നെയ്യ് കൊട്ടിയൂരിലെ ശിവലിംഗത്തിന്മേല്‍ അഭിഷേകം ചെയ്യുന്നു.
കൊട്ടിയൂര്‍ ഉത്സവത്തിന്റെ മറ്റൊരു പ്രധാന ചടങ്ങാണ് ഇളനീരാട്ടം. തീയ്യ സമുദായത്തില്‍ പെട്ടവരാണ് ഇളനീരാട്ടം നടത്തുന്നത്.
