വിഘ്നേശ്വരന്‍ ഒരു കയ്യില്‍ മധുരം നിറഞ്ഞ മോദകം പിടിച്ച് തുമ്പിക്കരം കൊണ്ട്അതെടുത്ത് ഭക്ഷിക്കുന്നതായി ശില്പങ്ങളില്‍ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.
മനുഷ്യജീവിതത്തില്‍ ലഭ്യമാകുന്നത് ആസ്വദിക്കാനും അനുഭവിക്കാനുമുള്ളതാണെന്നും, ലോകജീവിതം മനുഷ്യന് ആത്മവികാസത്തിനും വീക്ഷണ വിശാലതയ്ക്കും ഉള്ള അവസരം പ്രദാനം ചെയ്യുന്നുണ്ടെന്നും ഇത് അര്‍ത്ഥമാക്കുന്നു.
സഹജമായ ഉള്‍പ്രേരണകളെ അടിച്ചമര്‍ത്തുന്നതിനു പകരം മന:ശക്തി കൊണ്ടും വിവേചനബുദ്ധികൊണ്ടും നിയന്ത്രിച്ച് ഓരോരുത്തരിലേയും അധമ സ്വഭാവത്തെ നശിപ്പിക്കുകയാണ് വേണ്ടതത്രെ.
വിഘ്നേശ്വരന്‍െറ മറ്റേ കയ്യില്‍ പാശവും തോട്ടിയുമാണുള്ളത്. ആഗ്രഹങ്ങളെ നിയന്ത്രണവിധേയമാക്കുനുള്ളതാണ് കയറുകൊണ്ടുള്ള കുരുക്ക്. അതിരു കവിഞ്ഞ ദുരാഗ്രഹങ്ങളെ വരുതിയിലാക്കാന്‍ തോട്ടി സഹായിക്കുന്നു. അനുസരണക്കേടുള്ള കുസൃതിക്കാരനായ ആനയെ തോട്ടിയുപയോഗിച്ച് നിയന്ത്രിക്കുന്ന പാപ്പാനെ പോലെ മനസ്സിനെ നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള ഒരു നിര്‍ദ്ദേശം ഇതിലടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.
ചുരണ്ട് കിടന്നുറങ്ങുന്ന സര്‍പ്പം ഒളിഞ്ഞിരിക്കുന്ന ഊര്‍ജ്ജത്തിന്‍െറ പ്രതീകമാണ് അത് മനുഷ്യരിലെ കുണ്ഡലിനീ ശക്തിയെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഗണപതി തന്‍െറ ശരീരത്തില്‍ ഒരു സര്‍പ്പത്തെ ചുറ്റിയിരിക്കുന്നതിനു പിന്നിലെ രഹസ്യം ഇതാണ്.
ബ്രഹ്മാണ്ഡത്തിന്‍റെ പ്രതീകം
വിഘ്നേശ്വരന്‍ ശിരസ്സില്‍ ധരിച്ചിരിക്കുന്ന രത്നങ്ങള്‍ പതിച്ച കിരീടം ഈ ബ്രഹ്മാണ്ഡത്തിന്‍െറ തന്നെ പ്രതീകമാകുന്നു. ഗണപതിയുടെ മൂന്നാം കണ്ണാകട്ടെ അമൂര്‍ത്തങ്ങളായ തത്വങ്ങളേയും വ്യക്തമാക്കി തരുന്ന നമ്മിലെ അകകണ്ണിനെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു.
ആരാധകനും ആരാധനാമൂര്‍ത്തിയും വിഭിന്നമല്ലെന്ന തിരിച്ചറിവിന്‍െറ പ്രതീകമാണ് വിഘ്നേശ്വരന്‍. വിവേചനാ ശക്തിയും ആത്മാവബോധവും ആണ് വിഘ്നേശ്വരന്‍െറ പ്രസാദം. സര്‍വ്വദു:ഖങ്ങളും ഹനിക്കാന്‍ പോന്നതാണെന്ന് ഭഗവത് ഗീത പറയുന്നു.
ഒരോ ഗണേശപൂജയിലൂടെയും മനസ്സിലെ ദുര്‍വാസനകളെ നിവാരണം ചെയ്യുകയാണ് വേണ്ടതെന്നല്ലേ വിനായക സങ്കല്പം ഉദ്ദേശിക്കുന്നു.
