ഇന്ത്യന്‍ കാവി, ഇന്ത്യന്‍ പച്ച, എന്നീ നിറങ്ങളാണ് പതാകയുടെ മുകളിലെയും താഴെയും. ലോകത്തിലെ സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ് നിറങ്ങളില്‍പ്പെടുന്നവയല്ല ഈ നിറങ്ങള്‍. നടുവില്‍ വെളള. ധീരതയുടെയും ത്യാഗത്തിന്‍റെയും പ്രതീകമാണ് കാവിനിറം. വെളള നിറം സത്യത്തെയും സമാധാനത്തെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
വിശ്വാസം, അനുഭാവം എന്നിവയെക്കുറിക്കുന്നതാണ് പച്ചനിറം. നാവിക നീലനിറത്തില്‍, 24 ആരക്കാലുകള്‍ ഒരു ചക്രം വെളുത്ത മേഖലയില്‍ ഒത്ത നടുക്കായി നിറഞ്ഞു നില്‍ക്കുന്നു. സാരാനാഥിലെ അശോക സ്തംഭത്തിലുളള ധര്‍മ്മചക്രത്തിന്‍റെ മാതൃകയാണിത്.
ഇന്ത്യന്‍ ദേശീയ പതാകയുടെ ഉപയോഗം സംബന്ധിച്ച് ചില നിയമങ്ങളെല്ലാമുണ്ട്. പതാക ഉപയോഗിക്കുന്നവരെല്ലാം അതു സംബന്ധിച്ച നിയമങ്ങള്‍ അറിഞ്ഞിരിക്കേണ്ടതാണ്. ഏതൊരു രാഷ്ട്രത്തിലെയും ദേശീയ പതാകയെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിന് അതു സംബന്ധിച്ച ഔപചാരിതകളെല്ലാം പഠിക്കുകയും അവ ആചരിച്ചുപോരുകയും വേണം.
രാഷ്ട്രപതിമന്ദിരം, പാര്‍ലമെന്‍റ് മന്ദിരം, കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സര്‍ക്കാരുകളുടെ മുഖ്യസ്ഥാനങ്ങളായ സെക്രട്ടേറിയറ്റുകള്‍, വിദേശത്തുള്ള സ്ഥാനപതിമന്ദിരങ്ങള്‍ തുടങ്ങിയ പ്രധാനപ്പെട്ട ഔദ്യോഗിക കാര്യാലയങ്ങളില്‍ പതിവായി ദേശീയപതാക ഉയര്‍ത്തിക്കെട്ടാറുണ്ട്. രാഷ്ട്രപതി, സംസ്ഥാന ഗവര്‍ണര്‍മാര്‍, കേന്ദ്രഗവണ്‍മെന്‍റിലെ മന്ത്രിമാര്‍ തുടങ്ങിയ രാഷ്ട്രപ്രതിനിധികള്‍ സഞ്ചരിക്കുന്ന വാഹനങ്ങളിലും ദേശീയപതാക പാറിക്കുന്നു.
സ്വാതന്ത്ര്യദിനം, റിപ്പബ്ളിക് ദിനം എന്നീ ആഘോഷദിവസങ്ങളില്‍ പ്രത്യേക ചടങ്ങെന്ന നിലയില്‍ ദേശീയപതാക ഉയര്‍ത്തുകയും അതോടൊപ്പം ദേശീയഗാനം ആലപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. രാഷ്ട്രം ഔദ്യോഗികമായി ആദരിക്കുന്ന വ്യക്തികളുടെ ചരമത്തില്‍ ദുഃഖം ആചരിക്കാന്‍ ഔദ്യോഗിക മന്ദിരങ്ങളില്‍ ദേശീയപതാക പകുതി താഴ്ത്തിക്കെട്ടുന്നു.
ദേശീയപതാക ഉയര്‍ത്തുന്ന സന്ദര്‍ഭങ്ങളില്‍ അവിടെ സന്നിഹിതരായ ആളുകള്‍ എഴുന്നേറ്റ് നിന്ന് അതിനെ ആദരിക്കണം എന്നാണ് വ്യവസ്ഥ. ദേശീയപതാകയോട് അനാദരവു കാട്ടുകയെന്നത് ശിക്ഷാര്‍ഹമായ കുറ്റമാണ്.
