അരസുറിലെ അംബാജി, ചുന്‍‌വാലിലെ ബല, ചമ്പാനേറിനു സമീപമുള്ള പാവഗഡിലെ കാളി എന്നിങ്ങനെ ഗുജറാത്തില്‍ പ്രധാനമായും മൂന്ന് ശക്തിപീഠങ്ങളാണുള്ളത്. ഇതില്‍, പാവഗഡ് ശക്തിപീഠം വഡോദരയില്‍ നിന്ന് 50 കിലോമീറ്റര്‍ അകലെ ഗുജറാത്തിന്‍റെ പഴയ തലസ്ഥാ‍നമായ ചമ്പാനേറിന് സമീപമാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. കച്ചിലെ അസാപുര, മൌണ്ട് ആബുവിലെ ആര്‍ബുദ ദേവി, ഹല്‍‌വദിലെ സുന്ദരി, കോല്‍‌ഗിരിയിലെ ഹര്‍സിദ്ധി, നര്‍മ്മദയിലെ അനസൂയ എന്നീ ദേവീക്ഷേത്രങ്ങളും പ്രധാന തീര്‍ത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളാണ്.
ദക്ഷന്‍റെ ആത്മാഹൂതിക്കും രുദ്രന്‍റെ താണ്ഡവത്തിനു ശേഷം സതീ ദേവിയുടെ ശരീര ഭാഗങ്ങള്‍ ഭാരതത്തിന്‍റെ പല ഭാഗങ്ങളിലായി പതിച്ചു എന്നാണ് വിശ്വാസം. ദേവിയുടെ ശരീരഭാഗങ്ങള്‍ പതിച്ചയിടങ്ങളെയാണ് ശക്തിപീഠങ്ങളായി സങ്കല്‍പ്പിക്കുന്നത്.
സതീ ദേവിയുടെ ഇടത്തെ മാ‍റിടം പാവഗഡിലാണ് പതിച്ചതെന്നാണ് വിശ്വാസം. നവരാത്രി ഉത്സവത്തിന് ഇവിടെ അഭൂത പൂര്‍വ്വമായ ഭക്തജനത്തിരക്ക് സാധാരണമാണ്.
ഒറ്റപ്പെട്ട ഒരു കുന്നായിരുന്നു പാവഗഡ്. വിശ്വാമിത്ര മഹര്‍ഷി തന്‍റെ തപ:ശക്തിയാലാണ് ഇപ്പോഴുള്ള താഴ്‌വര സൃഷ്ടിച്ചത് എന്നും വിശ്വാമിത്ര മഹര്‍ഷി തന്നെയാണ് ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠാ കര്‍മ്മം നടത്തിയതെന്നുമാണ് പുരാണം. ഇവിടെ നിന്നും ‘വിശ്വാമിത്രി’ എന്ന പേരില്‍ ഒരു നദി ഉദ്ഭവിക്കുന്നുമുണ്ട്.
വേദ, താന്ത്രിക വിധി പ്രകാരം ദക്ഷിണ മാര്‍ഗ്ഗത്തില്‍ ആരാധിക്കപ്പെടുന്ന കാളിയാണ് പാവഗഡിലെ പ്രതിഷ്ഠ. ദേവിയെ ‘ദക്ഷിണ കാളി’ എന്ന പേരിലും അറിയപ്പെടുന്നു. നവരാത്രിക്ക് ഇവിടെ വൈവിധ്യമാര്‍ന്ന ആഘോഷങ്ങള്‍ നടക്കാറുണ്ട്.
WD
ചമ്പാനേര്‍ കോട്ട നിരവധി പിടിച്ചെടുക്കലുകള്‍ക്ക് സാക്‍ഷ്യം വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. മനോഹരമായ ചമ്പാനേര്‍ നഗരം രജപുത്രരുടെ അധീനതയില്‍ ആയിരുന്നു എങ്കിലും പിന്നീട് പതിനഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടോടെ അത് ഗുജറാത്തിലെ സുല്‍ത്താന്മാരുടെ നിയന്ത്രണത്തിനു കീഴിലായി. ഹുമയൂണിന്‍റെ കൈകളില്‍ നിന്ന് സുല്‍ത്താന്‍ ബഹാദൂര്‍ഷാ പിടിച്ചെടുത്ത ഈ പ്രദേശം പിന്നീട് അക്ബറിന്‍റെ കൈയ്യിലും അവിടെ നിന്ന് മറാത്താ രാജാക്കന്‍‌മാരുടെ കൈയ്യിലുമെത്തിച്ചേര്‍ന്നു. അവസാനം, ചമ്പാനേര്‍ ബ്രിട്ടീഷ് ആധിപത്യത്തിലായി.
