രാമായണപാരായണം - പതിനൊന്നാം ദിവസം

ജാനകീദേവിതന്നാഭരണങ്ങളോ മാനവവീര! ഭവാനറിയാമല്ലോ!" എന്നു പറഞ്ഞതെടുത്തുകൊണ്ടുവന്നു മന്നവന്‍തന്‍ തിരുമുമ്പില്‍ വെച്ചീടിനാന്‍. അര്‍ണ്ണോജനേത്രനെടുത്തു നോക്കുന്നേരം കണ്ണുനീര്‍തന്നെ കുശലം വിചാരിച്ചു. "എന്നെക്കണക്കേ പിരിഞ്ഞിതോ നിങ്ങളും തന്വംഗിയാകിയ വൈദേഹിയോടയ്യോ! സീതേ! ജനകാത്മജേ! മമ! വല്ലഭേ! നാഥേ! നളിനദളായതലോചനേ!" രോദനം ചെയ്തു വിഭൂഷണസഞ്ചയ- മാധിപൂര്‍വ്വം തിരുമാറിലമുഴ്ത്തിയും പ്രാകൃതന്മാരാം പുരുഷന്മാരെപ്പോലെ ലോകൈകനാഥന്‍ കരഞ്ഞുതുടങ്ങിനാന്‍. ശോകേന മോഹം കലര്‍ന്നു കിടക്കുന്ന രാഘവനോടു പറഞ്ഞിതു ലക്ഷ്‌മണന്‍ഃ "ദുഃഖിയായ്കേതുമേ രാവണന്‍തന്നെയും മര്‍ക്കണശ്രേഷ്ഠസഹായേന വൈകാതെ നിഗ്രഹിച്ചംബുജനേത്രയാം സീതയെ- കൈക്കൊണ്ടുകൊളളാം പ്രസീദ പ്രഭോ! ഹരേ!" സുഗ്രീവനും പറഞ്ഞാനതു കേട്ടുടന്‍ഃ "വ്യഗ്രിയായ്കേതുമേ രാവണന്‍തന്നെയും നിഗ്രഹിച്ചാശു നല്‍കീടുവന്‍ ദേവിയെ- ക്കൈക്കൊള്‍ക ധൈര്യം ധരിത്രീപതേ! വിഭോ!" ലക്ഷ്‌മണസുഗ്രീവവാക്കുകളിങ്ങനെ തല്‍ക്ഷണം കേട്ടു ദശരഥപുത്രനും ദുഃഖവുമൊട്ടു ചുരുക്കി മരുവിനാന്‍; മര്‍ക്കടശ്രേഷ്ഠനാം മാരുതിയന്നേരം. അഗ്നിയേയും ജ്വലിപ്പിച്ചു ശുഭമായ ലഗ്നവും പാര്‍ത്തു ചെയ്യിപ്പിച്ചു സഖ്യവും സുഗ്രീവരാഘവന്മാരഗ്നിസാക്ഷിയായ്‌. സഖ്യവുംചെയ്തു പരസ്പരം കാര്യവും സിദ്ധിക്കുമെന്നുറച്ചാത്മഖേദം കള- ഞ്ഞുത്തുംഗമായ ശൈലാഗ്രേ മരുവിനാര്‍. ബാലിയും താനും പിണക്കമുണ്ടായതിന്‍- മൂലമെല്ലാമുണര്‍ത്തിച്ചരുളീടിനാന്‍.