കേരളീയ സംസ്കാരത്തിന്‍റെ മൂര്‍ത്തിമത്ത് ഭാവമായി വിശേഷിപ്പിക്കാവുന്ന അനുഷ്ഠാന കലാരൂപമാണ് പടയണി പടേനി എനും ഇതിനു വിളിപ്പേരുണ്ട്.
മറ്റ് അനുഷ്ഠാനകലാരൂപങ്ങള്‍ക്കുണ്ടായതുപോലെ ഇതിന്‍റെ പ്രചാരവും പ്രസക്തിയും കുറഞ്ഞുവരികയാണ്. തൃശൂര്‍, ആലപ്പുഴ,പത്തനം തിട്ട.കോട്ടയം എന്നിവിടങ്ങളിലെ ചില ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ ഉത്സവക്കാലത്ത് മാത്രമാണിപ്പോള്‍ പടയണി അരങ്ങേറുന്നത്.
ഗ്രാമ്യ സംസ്കാരത്തിന്‍റെ തനിമയും പ്രാചീന കലാവിരുതുകളുടെ പ്രയോഗവും പടയണിയെ മറ്റു കലകളില്‍ നിന്നു വിഭിന്നമാക്കുന്നു. പ്രകൃതത്തിലില്ലെങ്കിലും ഇക്കാര്യത്തില്‍ പടേണി എന്ന പടയണിക്കു വടക്കന്‍ മലബാറിലെ തെയ്യങ്ങളുമായി സാമ്യം കണാം. അണയാത്ത തീജ്വാലയാണ് പടയണിയില്‍ ആദ്യന്തം നിറഞ്ഞുനില്‍ക്കുന്ന ഘടകം. വെളിച്ചംപ്പോലെതന്നെ ശബ്ദവും പടയണിയിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു ഘടകമാണ്.
കടമ്മനിട്ടക്കാരുടെ ഒരു കലാരൂപമായിട്ടാണ് ഇന്ന് പടയണി കേരളീയരുടെ മനസ്സിലെത്തുന്നത്. മലയാളികളുടെ പ്രിയകവി കടമ്മനിട്ട രാമകൃഷ്ണന്‍ തന്‍റെ കവിതകളിലൂടെ പടയണിയെ ജനങ്ങളിലെത്തിക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചതാണിതിനു കാരണം. കടമ്മനിട്ട കവിതകളിലെ പടയണിപ്പാട്ടിന്‍റേയും തപ്പിന്‍റേയും താളം ജനമനസുകളെ ഏറെ സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട്.
